ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΝΑ «ΤΡΕΞΟΥΝ» 151 ΕΡΓΑ

  που   συγχρηματοδοτούνται   από την  Ευρωπαϊκή  Ένωση  (πρόγραμμα ΕΣΠΑ)

Στις 21/9/2011 παρουσιάσθηκε, από τον Υπουργό Περιφερειακής Ανάπτυξης & Ανταγωνιστικότητας κ. Μιχ.  Χρυσοχοΐδης και τον Επίτροπο Περιφερειακής Πολιτικής της ΕΕ κ. Γιοχάνες  Χαν,  σχέδιο δράσης για την άμεση ενεργοποίηση 151 δράσεων του ΕΣΠΑ, προϋπολογισμού 15 δισ. €, όπου περιλαμβάνονται 44 μεγάλα έργα, προϋπολογισμού 5,6 δισ. Ευρώ.

Ειδικότερα για τα 44 έργα δόθηκε μεγάλη βαρύτητα στο θέμα των απαλλοτριώσεων. Σύμφωνα με την ειδησεογραφία , το Υπουργείο Δικαιοσύνης επεξεργάζεται νέο θεσμικό πλαίσιο, για να δοθεί  λύση στο πρόβλημα των καθυστερήσεων, λόγω   των απαλλοτριώσεων.

Δεν γνωρίζουμε ποια ακόμα προβλήματα επεξεργάζεται το Υπουργείο Περιφερειακής Ανάπτυξης & Ανταγωνιστικότητας , διότι η ειδησεογραφία δεν αναφέρει τίποτα, θα θίξουμε όμως δύο βασικά προβλήματα, που πάντα  ορθώνονται σαν εμπόδια, σε όσους ασχολούνται με τις διαδικασίες ανάθεσης Παροχής Υπηρεσιών και Μελετών, Δημοσίων Έργων και Προμηθειών.

Α.  ΠΡΟΣΥΜΒΑΤΙΚΟΣ  ΕΛΕΓΧΟΣ  ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ

Πρόσφατα έγινε μεγάλος θόρυβος για την έλλειψη σχολικών βιβλίων, έλλειψη που συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Η καθυστέρηση της εκτύπωσης οφείλεται στον μη έγκαιρο έλεγχο (προσυμβατικός έλεγχος) από το Ελεγκτικό Συνέδριο,  της σχετικής σύμβασης μεταξύ του δημοσίου και του ιδιώτη ,που  αναδείχθηκε ως μειοδότης από τον σχετικό διαγωνισμό.

Το παραπάνω ήταν ένας προάγγελος, του τι θα συμβεί όταν αρχίσουν – πότε άραγε; –  να διακηρύσσονται διαγωνισμοί για την εκτέλεση των πάσης φύσεων δημοσίων έργων και  μελετών, την παροχή  υπηρεσιών και προμηθειών. Δυστυχώς όμως κανείς δεν προβληματίσθηκε για να δώσει λύση έγκαιρα στο παραπάνω διαφαινόμενο πρόβλημα.

Ας ελπίσουμε ότι στα προβλήματα , που επεξεργάζεται το  Υπουργείο Δικαιοσύνης  θα έχει περιλάβει και το παραπάνω πρόβλημα.

Νομοθετικό πλαίσιο

Το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο σχετικά με το προσυμβατικό έλεγχο έχει ως εξής:

1. Με την αναθεώρηση του ελληνικού Συντάγματος το 2001 προστέθηκε στις αρμοδιότητες του Ελεγκτικού Συνεδρίου «ο έλεγχος συμβάσεων μεγάλης οικονομικής αξίας στις οποίες ο αντισυμβαλλόμενος είναι το Δημόσιο ή άλλο νομικό πρόσωπο που εξομοιώνεται με το Δημόσιο από την άποψη αυτή, όπως ο νόμος ορίζει» (εδάφιο  β΄ άρθρου 98 παρ. 1 του Συντάγματος).

2. Με  τη παράγραφο  3 του άρθρου 9 του ν. 3090/2002  ορίσθηκε ως όριο, άνω του οποίου απαιτείται έλεγχος   των συμβάσεων ( προσυμβατικός έλεγχος) το 1.000.000 € μη περιλαμβανομένου του ΦΠΑ, για όλες τις κατηγορίες συμβάσεων (δημόσια έργα , προμήθειες κ.λ.π.). Ο έλεγχος πρέπει να ολοκληρωθεί  μέσα σε τριάντα (30) ημέρες από τη διαβίβαση προς το Ελεγκτικό Συνέδριο του σχετικού φακέλου.

3. Τέλος, σύμφωνα με το άρθρο 25 του ν. 3614/2007, στην περίπτωση των συγχρηματοδοτούμενων συμβάσεων των παραπάνω κατηγοριών, διενεργείται υποχρεωτικά ο προσυμβατικός έλεγχος , εφόσον η προϋπολογιζόμενη δαπάνη  υπερβαίνει τα  5.000.000 € μη περιλαμβανομένου του ΦΠΑ. Ο έλεγχος πρέπει να ολοκληρωθεί  μέσα σε τριάντα (30) ομοίως  ημέρες από τη διαβίβαση προς το Ελεγκτικό Συνέδριο του σχετικού φακέλου.

4. Πριν την αναθεώρηση του Συντάγματος του 2001 , η σχετική νομοθεσία προέβλεπε, ότι στην περίπτωση, που το Ελεγκτικό Συνέδριο δεν έχει ολοκληρώσει τον έλεγχο της σύμβασης εντός  τριάντα ημερών, η διοίκηση δύναται να προχωρήσει στην υπογραφή της σύμβασης. Τούτο όμως ποτέ δεν  είχε εφαρμοσθεί, διότι κανείς από την πλευρά του δημοσίου δεν αναλάμβανε την ευθύνη, να υπογράψει την  σύμβαση  και εκ των υστέρων το Ελεγκτικό Συνέδριο να εκδώσει αρνητική απόφαση, ότι δηλαδή η σύμβαση δεν είναι σύννομη.

Η ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΠΡΟΘΕΣΜΙΑ ΤΩΝ ΤΡΙΑΝΤΑ ΗΜΕΡΩΝ ΣΥΝΗΘΩΣ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΤΗΡΗΘΕΙ ΑΠΟ ΤΟ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ , ΛΟΓΩ ΦΟΡΤΟΥ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΤΣΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝΤΑΙ ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΕΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΕΙΣ, ΟΠΩΣ ΣΥΝΕΒΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΕΚΤΥΠΩΣΗΣ ΤΩΝ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ.

Β. ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΝΑΨΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ

Για τις δημόσιες συμβάσεις, για τις οποίες απαιτείται διεθνής διαγωνισμός, σύμφωνα με την Οδηγία  2004/18/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, οποιοσδήποτε από αυτούς , που έχουν καταθέσει προσφορά και (νομίζει ότι) έχει αδικηθεί από την όλη διαδικασία,  μέχρι την υπογραφεί της σύμβασης,  δικαιούται να προσφύγει δικαστικά και σύμφωνα με όσα ορίζονται στον  νόμο 3886/2010. Γενικά από την έναρξη της διαδικασίας της  προσφυγής  μέχρι την έκδοση της απόφασης επί της προσφυγής (ασφαλιστικά μέτρα), η διοίκηση δεν επιτρέπεται  να προβεί στην υπογραφή της σύμβασης.

Οι συμβάσεις που εμπίπτουν στην παραπάνω διαδικασία , ορίζονται  με βάση  την εκτιμώμενη αξία (προϋπολογισμός), σύμφωνα με τα παρακάτω όρια:

-125.000 € για διαγωνισμούς που διενεργούν οι κεντρικές κυβερνητικές αρχές (Υπουργεία κ.λ.π.).

-193.000 € για διαγωνισμούς που διενεργούν οι μη κεντρικές κυβερνητικές αρχές (ΟΤΑ κ.λ.π.).

Η διαδικασία που προβλέπεται από τον νόμο 3886/2010 είναι χρονοβόρος και σε γενικές γραμμές, από την έναρξη της διαδικασίας μέχρι την έκδοση της τελικής δικαστικής απόφασης απαιτούνται 85 ημέρες, όπου στο διάστημα αυτό έχει «παγώσει»  κάθε διαδικασία, για την συγκεκριμένη σύμβαση.

Ο νόμος 3886/2010  έχει εκδοθεί κατ’ εφαρμογή κοινοτικής νομοθεσίας, αλλά αποτελεί ένα διαρκές εμπόδιο στην ομαλή εξέλιξη των διαγωνισμών και θα πρέπει να απασχολήσει το Υπουργείο Δικαιοσύνης, για την (νόμιμη) απλοποίηση του.