Τρίτη 10 Ιανουαρίου 2012

ΓΙΑ ΜΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗ:Λιγότερο κράτος για λιγότερους δημοσίους υπαλλήλους


Στο ΕΘΝΟΣ της 9ης  Ιανουαρίου 2012 δημοσιεύθηκε άρθρο του Υφυπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης κου Ντίνου Ρόβλια , ο οποίος  αναφέρεται στην υποχρέωση της χώρας μας για μείωση των δημοσίων υπαλλήλων κατά 150.000 μέχρι το 2015.
Σύμφωνα με τις αποφάσεις, που έχουν ληφθεί, όσον αφορά στην πολιτική που θα ακολουθηθεί για τις προσλήψεις, σε σχέση με τις αποχωρήσεις των Δημοσίων υπαλλήλων, μαθηματικά ο στόχος αυτός δύναται να πραγματοποιηθεί. Διερωτάται όμως ο κος Υφυπουργός αν με τις μειώσεις αυτές θα μπορέσει να λειτουργεί αποτελεσματικά η δημόσια διοίκηση;
 
Είναι προφανές ότι αν δεν γίνουν ριζικές αλλαγές στην δημόσια διοίκηση, η  μείωση των δημοσίων υπαλλήλων, θα την κάνει ακόμη πιο προβληματική. Η μείωση των υπαλλήλων , για να πετύχει , πρέπει να συνδυασθεί με τις παρακάτω δράσεις :
 
1η  δράση : Λιγότερο κράτος
Τι σημαίνει  λιγότερο κράτος και πως μπορεί να επιτευχθεί ;
Η Έκθεση Ραϊχενμπαχ (όπως αναφέρεται  στην ανάρτηση μας με τίτλο «Οδικός χάρτης της Ελλάδας:για ανάπτυξη και διαφάνεια (Έκθεση  Χορστ Ράιχενμπαχ)») επισημαίνει την αναποτελεσματικότητα της Δημόσιας Διοίκησης, εμείς δε είχαμε επισημάνει την αναχρονιστικότητα των Οργανισμών[1] των Δημοσίων Υπηρεσιών, όπου κατά την σύνταξη τους επικρατούν συνήθως προσωπικές φιλοδοξίες. Οι Οργανισμοί   των Δημοσίων Υπηρεσιών είναι γεμάτοι με  εικονικές  αρμοδιότητες, με σκοπό να δικαιολογήσουν την ύπαρξη εικονικών Διευθύνσεων, που να δικαιολογούν νέες προσλήψεις  και θέσεις Τμηματαρχών,  Διευθυντών και Γενικών Διευθυντών. Απαιτείται γενναίο ξεκαθάρισμά των εικονικών αρμοδιοτήτων, ώστε να προκύψουν οι πραγματικές ανάγκες.
Μετά το ξεκαθάρισμα , θα πρέπει να διαγραφούν οι εκτελεστικές αρμοδιότητες. Η Δημόσια Διοίκηση πρέπει να περιορισθεί στην επίβλεψη, στον συντονισμό  και στον έλεγχο (αναφέρομαι κατά βάση στις τεχνικές υπηρεσίες , αλλά όχι μόνο) και να αποβάλλει τις  εκτελεστικές  της  αρμοδιότητες, αφού στον τομέα της εκτέλεσης δεν μπορεί να συναγωνισθεί τον ιδιωτικό τομέα.
Οι Οργανισμοί της Δημόσιας Διοίκησης θα πρέπει , σύμφωνα με τα παραπάνω, να επανασχεδιασθούν, από επαγγελματίες του είδους και όχι από τα ίδια στελέχη της Διοίκησης, που κατά κανόνα προσπαθούν να αποκομίσουν προσωπικά οφέλη.
 
2η  δράση: Μεταφορά αρμοδιοτήτων στην τοπική αυτοδιοίκηση
Αρκετές από τις αρμοδιότητες θα πρέπει να μεταφερθούν στην τοπική αυτοδιοίκηση, που μπορεί και πρέπει να ανταποκριθεί. Άλλωστε ένας από τους σκοπούς, που έγινε το σχέδιο ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ, ήταν και η μεταφορά αρμοδιοτήτων από το κεντρικό υδροκέφαλο κράτος στην αυτοδιοίκηση. Η μεταφορά των αρμοδιοτήτων θα συμβάλλει περαιτέρω στην μείωση των αρμοδιοτήτων του κεντρικού υδροκέφαλου κράτους. 
 

3η δράση: Υποχρεωτικές ανακατατάξεις υπαλλήλων
Η μείωση κατά 150.000 υπαλλήλους και μετά από τον επανασχεδιασμό των αρμοδιοτήτων, μπορεί να αντιμετωπισθεί κυρίως  με ανακατατάξεις  προσωπικού και δευτερευόντως με τις νέες προσλήψεις (μία νέα προσληψη για κάθε πέντε αποχωρήσεις, σύμφωνα με το άρθρο του κου Υφυπουργού).
Οι ανακατατάξεις μπορούν  να αποδώσουν, μόνο όταν ο μετακινούμενος υπάλληλος πάει σε θέση, παρόμοια της αρχικής του θέσεις. Πάντα πρέπει να έχουμε υπ’ όψη , ότι ο μετακινούμενος θεωρεί τον εαυτό του αδικημένο και συνεπώς η μετακίνηση  θα πρέπει να τύχει της αποδοχής του, άλλως θα αποτύχει.
 


[1] Με τον όρο «Οργανισμός» εννοούμε το Προεδρικό Διάταγμα, που καθορίζει τις αρμοδιότητες, τις υπηρεσίες και τις (οργανικές) θέσεις ενός Υπουργείου.

* * * *

Παρακάτω παρατίθεται το άρθρο του κου Υφυπουργού:

 
 
ΕΘΝΟΣ                                         ΔΕΥΤΕΡΑ 9 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2012
ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ

Λιγότερο κράτος για λιγότερους δημοσίους υπαλλήλους

Γράφει ο Ντίνος Ρόβλιας Υφυπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης

Η συζήτηση για τη μείωση του αριθμού των υπαλλήλων του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα είναι στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας τις τελευταίες ημέρες. Πολλοί συμμετέχοντες στον σχετικό δημόσιο διάλογο (ή στους ιδιωτικούς διαλόγους) τοποθετούνται μάλλον αποσπασματικά, ελλείψει χρόνου ή λόγω πλημμελούς ενημέρωσης και προβληματισμού.
Η κυβέρνηση έχει σχεδιάσει και επιβάλλει νομοθετικά τη μείωση του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων κατά 150.000 έως το 2015. Η μείωση θα επιτευχθεί για το τακτικό προσωπικό περιορίζοντας τις προσλήψεις σε σχέση με τις συνταξιοδοτήσεις: μία πρόσληψη για κάθε πέντε αποχωρήσεις. Ειδικά δε για το 2011 δημοσιεύτηκε την 1η Ιουλίου η υποχρέωση μία πρόσληψη για κάθε δέκα αποχωρήσεις. Για το έκτακτο προσωπικό ο περιορισμός προβλέπεται σε 50% λιγότερους για το 2011 σε σχέση με το 2010 και σε 10% λιγότερους για κάθε επόμενη χρονιά. Έτσι, στα τέλη του 2015 θα έχουμε 150.000 λιγότερους υπαλλήλους. Ο στόχος θα επιτευχθεί με βεβαιότητα μαθηματικού υπολογισμού, εκτός αν μια επόμενη κυβέρνηση αλλάξει τον νόμο ή τον παραβεί. Αυτός είναι ο σχεδιασμός και είναι εφικτός, σημαντικό είναι δε ότι τηρείται.
Εδώ, όμως, μπαίνει το ερώτημα: θα μπορεί να λειτουργεί ικανοποιητικά η δημόσια διοίκηση έχοντας 150.000 υπαλλήλους λιγότερους το 2015; Δηλαδή, πετυχαίνοντας τον δημοσιονομικό στόχο, θα πετύχουμε και εξυπηρέτηση του πολίτη ή τα πράγματα θα γίνουν χειρότερα; Προσωπικά έχω αμφιβολίες. Όταν προγραμματίστηκε αυτή η μείωση του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων προγραμματίστηκε και η ανάλογη μείωση του κράτους; Έχω πάλι αμφιβολίες. Όταν δε αναφερόμαστε στη μείωση του κράτους, δεν αναφερόμαστε σε μειώσεις δομών, συγχωνεύσεις οργανισμών και άκοπη μεταφορά αρμοδιοτήτων στην τοπική αυτοδιοίκηση, αλλά σε ουσιαστική μείωση αρμοδιοτήτων. Εδώ βρίσκεται το κλειδί: λιγότεροι δημόσιοι υπάλληλοι μόνο με λιγότερο κράτος μπορούν να προκύψουν. Αυτό είναι θέμα κρίσιμης πολιτικής απόφασης, με προφανή ιδεολογικά χαρακτηριστικά. Αν αφήσουμε το κράτος ως έχει από πλευράς αρμοδιοτήτων και δραστηριοτήτων, μάλλον αποτελεί ματαιοπονία η προσπάθεια μείωσης των υπαλλήλων του. Η πρόσφατη (και μάλιστα ήπια) εμπειρία της εφεδρείας αυτό μας έδειξε.
Δεν υποστηρίζω ότι δεν υπάρχει πρόβλημα στον αριθμό των δημοσίων υπαλλήλων. Το πρόβλημα είναι πρωτίστως πρόβλημα κατανομής του προσωπικού. Υπάρχουν υπηρεσίες με πλεονάζον προσωπικό και υπηρεσίες με ελλείπον. Οι υποχρεωτικές μετακινήσεις είναι απολύτως αναγκαίες και έχει ήδη ψηφιστεί το αναγκαίο νομοθετικό πλαίσιο. Θα ανταποκριθούν άραγε οι φορείς στην υποχρέωσή τους να καταγράψουν πλεονάσματα και ελλείμματα προσωπικού; Πάλι αμφιβάλλω. Ας θυμηθούμε τι έγινε πριν από την εφεδρεία και ήταν ακριβώς αυτό που οδήγησε στην εφεδρεία: όταν ζητήθηκε από τις ΔΕΚΟ να υποδείξουν πλεονάζον προσωπικό, τα αποτελέσματα - απαντήσεις ήταν ακραία απογοητευτικά (μηδενικά).
Συμπέρασμα: Η κυβέρνηση (αυτή ή η επόμενη) θα πρέπει να αποφασίσει, εάν επιλέγει λιγότερο κράτος (και πόσο), ώστε να χρειάζεται λιγότερους υπαλλήλους. Και να αποφασίσει, εάν θα «σπάσει αβγά» με υποχρεωτικές μετακινήσεις (που ξεβολεύουν) δημοσίων υπαλλήλων από υπηρεσίες που πλεονάζουν σε υπηρεσίες που χρειάζονται. Η σοβαρότητα και η υπευθυνότητα επιβάλλουν ορθολογική και μελετημένη προσέγγιση στο θέμα του περιορισμού του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων. Πρέπει να είναι, όμως, θέμα πολιτικής και όχι μόδας.