ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΡΑΓΕ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ;

Στα πλαίσια των θερινών εξορμήσεων, ταξίδεψα την 5-8-2011 στην διαδρομή από Αθήνα προς Λιβαδειά. Με έκπληξη άλλα και λύπη είδα στην περιοχή του νομού Βοιωτίας αρκετές φωτιές στα χωράφια, που σημαίνει ότι οι αγρότες έκαιγαν τα υπολείμματα των καλλιεργειών (καλαμιά) , που είχαν θερίσει. Βέβαια σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια , οι φωτιές ήσαν λιγότερες, πάντως ήσαν αρκετές και φυσικά ικανές να προξενήσουν πυρκαγιές.

Οι  παρακάτω φωτογραφίες έχουν  ληφθεί από τον δρόμο  , που οδηγεί από την Εθνική Οδό στην Λιβαδειά και αποτελουν  τεκμήριο των παραπάνω. Στην τρίτη φωτογραφία φαίνεται κατ’ εκτίμηση η περιοχή , όπου ευρίσκεται το αγροτεμάχιο, όπου ο  αγρότης έκρινε σκόπιμο να κάψει την καλαμιά.

Οι παραπάνω δύο φωτογραφίες αφορούν το ίδιο αγροτεμάχιο 
Οι   φωτογραφίες  έχουν  ληφθεί   από   κινητό  τηλέφωνο

 Εντός του κόκκινου ορθογωνίου εκτιμάται , ότι ευρίσκεται το αγροτεμάχιο, όπου έγινε καύση της καλαμιάς

Τυπικά δεν υπάρχει παρανομία στο κάψιμο της καλαμιάς , διότι η υπ’ αρίθμ.    125347/20-1-2004 Κοινή Υπουργική Απόφαση  Υπουργών ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ, ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΔΗΜ. ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΓΕΩΡΓΙΑΣ, που καθορίζει τους “Κώδικες Ορθής Γεωργικής Πρακτικής”, δεν απαγορεύει γενικά την καύση της καλαμιάς. Παραθέτουμε προς τούτο το σχετικό  άρθρο της  απόφασης:

....................................................................

Άρθρο 8: Διαχείριση υπολειμμάτων καλλιέργειας

1. Τα υπολείμματα των αροτραίων καλλιεργειών με σωστή διαχείριση μπορούν να προσφέρουν προστασία στο χωράφι από την διάβρωση και να εμπλουτίσουν το έδαφος με οργανική ουσία.Ανάλογα με τις τοπικές συνθήκες συνιστάται να ακολουθηθούν οι εξής πρακτικές:

• Άμεση ενσωμάτωση στο έδαφος

• Βόσκηση της καλαμιάς και ενσωμάτωση στο έδαφος των υπολειμμάτων μετά τη βόσκηση.

• Κοπή, κάλυψη του εδάφους με τα υπολείμματα (mulching) και ενσωμάτωσή τους στο έδαφος την επόμενη άνοιξη.

2. Αναφορικά με την καύση των υπολειμμάτων των καλλιεργειών (καλαμιάς), απαγορεύεται στις οικολογικά ευαίσθητες περιοχές, στις επικλινείς εκτάσεις (κλίση μεγαλύτερη από 10%) και στις περιοχές με οργανικά εδάφη (οργανική ουσία μεγαλύτερη από 4%). Στις περιοχές όπου εφαρμόζεται το κάψιμο των υπολειμμάτων των καλλιεργειών επιβάλλεται η λήψη των ακόλουθων μέτρων:

• Να ζητείται άδεια από τις αρμόδιες αρχές όπου αυτό απαιτείται

• Να ενημερώνεται πριν την καύση η πυροσβεστική υπηρεσία

• Πριν την έναρξη της καύσης να έχουν ληφθεί μέτρα ελέγχου αυτής, όπως δημιουργία αυλακιών για πυρασφάλεια.

• Στο χώρο της καύσης πρέπει να υπάρχουν διαθέσιμα 200 λίτρα νερού, φτυάρια και τουλάχιστον δύο άνθρωποι να εποπτεύουν το χώρο.

• Να απομακρύνονται τα προς καύση υλικά από στύλους της ΔΕΗ του ΟΤΕ από εγκαταστάσεις φυσικού αερίου πετρελαίου κλπ.

Επίσης συνιστάται το κάψιμο να γίνεται, αν αυτό είναι δυνατό, αντίθετα από την φορά του ανέμου και όπου είναι δυνατό να ενσωματώνεται η στάχτη εντός δύο ημερών από την καύση.

....................................................................

     Γεννάται όμως το ερώτημα : Τηρούνται άραγε από τους γεωργούς οι παραπάνω προϋποθέσεις της παραγράφου 2 , αλλά και αν τηρούνται είναι ικανές να εμποδίσουν την πρόκληση πυρκαγιών και να αποφευχθεί η  καταστροφή της τοπικής πανίδας, που προξενεί το κάψιμο της καλαμιάς;

Προφανώς η απάντηση και στα δύο ερωτήματα είναι  ΟΧΙ!!!

      Γιατί συνεπώς δεν  αποφασίζεται από το ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ καθολική  απαγόρευση του καψίματος της καλαμιάς και αντί αυτού να γίνεται, ανάλογα με τις τοπικές συνθήκες, η παρακάτω διαχείριση της :

- Βόσκηση της και ενσωμάτωση στο έδαφος των υπολειμμάτων μετά τη βόσκηση.

-Άμεση ενσωμάτωση στο έδαφος

-Κοπή, κάλυψη του εδάφους με τα υπολείμματα  και ενσωμάτωση τους στο έδαφος την επόμενη άνοιξη.

Τα υπολείμματα των αροτραίων καλλιεργειών με σωστή διαχείριση μπορούν να προσφέρουν προστασία στο χωράφι από την διάβρωση και να εμπλουτίσουν το έδαφος με οργανική ουσία. Τα ελληνικά εδάφη γενικά είναι πολύ φτωχά σε οργανική ουσία, που αποτελεί το πιο βασικό συστατικό της γονιμότητας των εδαφών. Η εύκολη πρακτική του καψίματος της καλαμιάς στερεί το έδαφος από οργανική ουσία. Η ωφέλεια στο έδαφος από την συγκράτηση περισσότερου βρόχινου νερού και από τη μείωση της εξάτμισης, από αυτό συνδέεται, άμεσα, με το καλό φύτρωμα των σπόρων. Η συγκράτηση της υγρασίας είναι τόσο καλύτερη όσο καλύτερη είναι η κάλυψη του εδάφους από τα φυτικά υπολείμματα. 

 * * * *

        Τέλος ένα άλλο λυπηρό φαινόμενο, που  διαπίστωσα κατά την παραπάνω εξόρμηση , είναι το εξής: το πότισμα των αγροτεμαχίων γίνεται κυρίως με την χρήση περιστροφικών εκτοξευτήρων , τα  γνωστά «κανόνια», με τα οποία ως γνωστό υπάρχει μεγάλη απώλεια νερού. Η απώλεια αυτή  μάλιστα είναι πολύ μεγάλη  , διότι το πότισμα γίνετε  τις μεσημβρινές ώρες , δηλαδή τότε που προκαλείται η μεγαλύτερη  εξάτμιση.

        Υπάρχουν άραγε οικονομικά κίνητρα , για να επιλέξουν οι αγρότες μας άλλα συστήματα , πιο φιλικά  στο περιβάλλον, όπως π.χ. συστήματα στάγδην άρδευσης;
       Τα φιλικά προς το περιβάλλον συστήματα είναι ακριβότερα από τα "κανόνια" και η εγκατάσταση τους , αλλά και η συντήρηση τους κοστίζουν περισσότερο. Θα πρέπει συνεπώς να θεσπισθούν οικονομικά κίνητρα , για να στραφούν οι αγρότες σ' αυτά.

"Κανόνι" σε λειτουργία
Η απώλεια του νερού είναι προφανής