Θετική υπήρξε η αντίδραση της ΕΕ στην επιστολή του Πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου, για την επιτάχυνση του προγράμματος ΕΣΠΑ (Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς 2007 – 2013). Τα χρήματα που υπολείπονται μέχρι το 2013 για το πρόγραμμα, ανέρχονται στα 15,3 δις ΕΥΡΩ και η υποχρέωση συγχρηματοδότησης από την πλευρά της χώρας μας αποτελεί πραγματική τροχοπέδη, για την αναπτυξιακή πορεία της χώρας μας.
Σύμφωνα με την εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ της 2 Ιουλίου 2011 το σχετικό σχέδιο της Commission περιλαμβάνει τα εξής:
1. Την ενίσχυση της ικανότητας της Ελλάδας να απορροφήσει πόρους από τα Ταμεία της Ε.Ε. και την επιτάχυνση της χρήσης των κονδυλίων αυτών προκειμένου να ενθαρρύνει, κυρίως μέσω εκτέλεσης νέων έργων, την ανάπτυξη και την απασχόληση.
2. Την αύξηση του ποσοστού κοινοτικής χρηματοδότησης των έργων στο μέγιστο δυνατόν που σύμφωνα με τους κανονισμούς μπορεί να φτάσει μέχρι το 85% της συνολικής δαπάνης.
3. Την εξέταση μέτρων που θα επιτρέψουν τη χρηματοδότηση του υπολοίπου μέρους της δαπάνης, δηλαδή της εθνικής συμμετοχής, από άλλες πηγές, δεδομένης της δυσκολίας εξεύρεσης διαθέσιμων ελληνικών πόρων.
4. Την κατάρτιση ενός σημαντικού προγράμματος για την παροχή τεχνικής βοήθειας προς τις ελληνικές υπηρεσίες από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε συνεργασία με τα κράτη μέλη της Ε.Ε. ούτως ώστε να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα της κρατικής μηχανής.
Σχετικά με τα παραπάνω σημεία του σχεδίου της Commission έχουμε τις παρακάτω παρατηρήσεις:
i-Η αύξηση της κοινοτικής συγχρηματοδότησης στο 85% (σημείο 2), δηλαδή στο μέγιστο επιτρεπτό ποσοστό, θυμίζει λίγο την παροιμία του λαού μας «ακριβοί στα πίτουρα και φτηνοί στ΄ αλάτι», διότι η υποχρέωση της ελληνικής συγχρηματοδότησης στο 15%, ενώ είναι μηδαμινή για το δεδομένα της ΕΕ, είναι σημαντική για την Ελλάδα και σίγουρα θα δημιουργήσει προβλήματα. Είναι προτιμότερο το ποσοστό της ελληνικής συμμετοχής να παραμείνει ως έχει (περί το 21%), αλλά να δοθεί η δυνατότητα αυτό να καταβληθεί μετά από κάποια χρόνια (όταν έλθουν θετικοί ρυθμοί ανάπτυξης) και προς το παρόν να καλυφθεί από κοινοτικούς πόρους. Η μορφή αυτή χρηματοδότησης είχε συζητηθεί στην ΕΕ, για όλα τα ενδιαφερόμενα Κράτη - Μέλη, όταν είχε πρωτοεμφανισθεί η οικονομική κρίση (Λήμαν Μπράδερς κ.λ.π.). Βέβαια το σημείο 3 της πρότασης της Commission φαίνεται ότι αντιμετωπίζει το παραπάνω πρόβλημα, μήπως όμως τελικά πληρώσουμε παραπάνω , αν συνυπολογίσουμε και τους τόκους , που σίγουρα θα απαιτήσουν οι … άλλες πηγές χρηματοδότησης. Μήπως δηλαδή η διαφορά του 6% (21%-15%) δοθεί κατά το μεγαλύτερο τμήμα σε τόκους σ’ αυτούς , που ……θα προθυμοποιηθούν να μας δανείσουν, με το αζημίωτο φυσικά. Αν προκριθεί η παραπάνω λύση (χρηματοδότηση της ΕΕ στο 85%) , τότε για μία ακόμα φορά η ΕΕ δείχνει ατολμία.
Άραγε έχει δίκιο ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος Πολ Νιρούπ Ράσμουσεν, που δήλωσε ότι «Δυστυχώς η Ευρώπη βρίσκεται σε λάθος χέρια»;
ii-Η κατάρτιση προγράμματος τεχνικής βοήθειας για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της κρατικής μηχανής (σημείο 4) είναι το σημαντικότερο βήμα, διότι συνήθως τα διάφορα προγράμματα των ΚΠΣ (Κοινοτικών Πλαισίων Στήριξης) , χωλαίνουν στην φάση της υλοποίησης τους. Θα πρέπει σ’ αυτό η χώρα μας να δώσει ιδιαίτερη βαρύτητα , χωρίς τους ψευτοεγωϊσμούς , που συνήθως επιδεικνύουμε σε ανάλογες προτάσεις («Εμείς ξέρουμε και δεν θα έλθουν οι ξένοι να μας μάθουν»).
Από τα Μ.Ο.Π. στο ΕΣΠΑ
Ανέκαθεν η ΕΕ είχε ξεκινήσει προγράμματα για να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ των περισσότερο και λιγότερο ανεπτυγμένων Κρατών - Μελών. Το 1986 θεσπίσθηκαν τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα (Μ.Ο.Π.) , που θεωρήθηκαν προσωπική επιτυχία του τότε πρωθυπουργού Α. Παπανδρέου και στην συνέχεια ήρθαν τα Κοινοτικά Πλαίσια στήριξης (ΚΠΣ) :Α ΚΠΣ, Β ΚΠΣ, Γ ΚΠΣ. Σήμερα «τρέχει» το Δ ΚΠΣ, που φέρει την ονομασία ΕΣΠΑ (Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς ) και καλύπτει την χρονική περίοδο 2007 – 2013. Δυστυχώς τα οφέλη για την χώρα μας δεν είναι ανάλογα των ποσών , που έχουν καταβληθεί. Οι λόγοι είναι πολλοί, αλλά ο σπουδαιότερος είναι η αδυναμία της ελληνικής διοίκησης να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των έργων, αλλά και η πολυπλοκότητα των Κανονισμών της ΕΕ, που ρυθμίζουν τις λεπτομέρειες εφαρμογής των ΚΠΣ.
Μία απορία
Στις παραπάνω ευνοϊκές ρυθμίσεις δεν περιλαμβάνονται τα δύο προγράμματα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων: (α) το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΣΣΑΑ) 2007-2013 και (β) το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αλιείας 2007-2013;
Αν η απάντηση είναι καταφατική , τότε δυστυχώς δεν θα ωφεληθεί των ρυθμίσεων ο αγροτικός μας πληθυσμός. Ίσως θα πρέπει να ζητηθεί από την ΕΕ να ισχύσουν και στα παραπάνω δύο προγράμματα οι ίδιες ρυθμίσεις.
